بازار تاریخی قیصریه اصفهان
بازار قیصریه یکی از معروفترین بازارهای تاریخی ایران است که به بازار شاهى نیز شهرت دارد، این بازاراز سردر قیصریه شروع و به بازارچیت سازها و از آنجا به بـازار دارالشفا منتهى می شود. بازار قیصریه یکی از مراکز مشهور صنایع دستی است. بازار قیصریه در دوره صفویه مرکز فروش پارچه و فرش های گرانبها بوده و شرکتهای تجاری خارجی نیز در آن حجرههایی داشته اند. این بازار قسمت اصفهان جدید دوره صفویه را به شهر سلجوقی میدان کهنه آن روزگار (میدان قیام فعلی) متصل می کرد. در این بازار دکان هایی وجود دارد که از ۴۰۰ سال قبل تا امروز به عرضه تنها یک نوع کالا مبادرت کرده اند. امتداد بازار بزرگ اصفهان به مسجد جامع و سپس به بازار عریان منتهی می شود. در این مقاله از آس چارتردر مورد این بازار تاریخی مطالبی را در اختیار شما قرار می دهیم. شما می توانید از سایت آس چارتر بلیط هواپیما اصفهان را رزرو کنید.
تاریخچه بازار قیصریه
بازار قیصریه اصفهان یکی از مشهورترین بازارهای موجود در اصفهان است. این بازار در بافت تاریخی و قدیمی اصفهان واقع شده است. عمده فعالیت بازاریان در بازار قیصریه، فروش فرش است. فرش یکی از اصیل ترین و قدیمی ترین هنرهای ایرانی است به همین دلیل توریستهای خارجی به آن علاقه زیادی نشان می دهند. بازار قیصریه با نامهای بازار سلطانی و یا بازار شاه نیز شناخته می شود. در عصر حکومتی صفویه این بازار بزرگ ترین و مجلل ترین بازار در کل ایران بوده است. رونق این بازار به قدری زیاد بود که حتی شرکت های خارجی و بازرگانان سراسر دنیا نیز در آن حجره داشتند و به فروش اجناس مختلف می پرداختند. نام سردر این بازار قیصریه است و نام کلی آن هم از همین سردر گرفته شده است. قیصریه به راسته ای از بازار گفته می شود که در آن کالاهای ارزشمند و گران قیمت به فروش می رسد. این بازار در سالهای ۲۰۱۱ تا ۱۰۲۹ هجری قمری و در دوره صفویان و در شمال میدان نقش جهان (میدان امام اصفهان) ساخته شده است. طرح و بنای بازار قیصریه از بازار قیصریه در استان فارس و شهر لارستان الهام گرفته شده است. این بازار در سمت شمالی میدان نقش جهان واقع شده است. شما می توانید با کمتر از سه دقیقه بلیط هواپیما ساری اصفهان را به صورت آنلاین از سایت آس چارترتهیه نمایید.
اجناس بازار تاریخی قیصریه
همان طور که می دانید اصلی ترین سوغات اصفهان صنایع دستی این شهر است. این محصولات بسیار زیبا و منحصربفرد هستند به همین دلیل تمامی گردشگران ایرانی و خارجی از این محصولات خریداری کرده و به سوغات می برند. یکی از بهترین مراکز خرید صنایع دستی و سوغاتی در اصفهان، بازار قیصریه است. این بازار هنوز هم شکوه و عظمت خود را حفظ کرده است. اغلب تیمچهها و مغازههای این بازار به فروش صنایع دستی و سوغاتی می پردازند. فرشهای ارزنده و پارچههای گران قیمت اصلی ترین محصولاتی هستند که در این بازار به وفور یافت می شوند. البته لازم به ذکر است که در این بازار تنها اجناس به فروش نمی رسند بلکه بسیاری از محصولات در خود این بازار تولید می شوند. در این بازار می توانید حجرههایی ببینید که از سالهای دور و از زمان حکومت صفویه تا به امروز به فروش یک قلم جنس پرداخته اند. این مغازهها اصالت خود را حفظ کرده است و از ۴۰۰ سال پیش تا کنون تغییری نکردهاند و کالای خاص خود را همچنان به فروش می رسانند.
ساختار بازار قدیمی قیصریه
این بازار نمونه یک معماری اصیل و کهن در ایران است. ساختار بازار قیصریه به گونه ای است که از دو طبقه مرتفع تشکیل شدهاست. طبقه بالایی این مجموعه به امور اداری، بازرگانی، دفتری و ... اختصاص دارد. طبقه زیرین و همکف این مجموعه متشکل از مغازهها و تیمچههایی است که به فروش اجناس مختلف همچون صنایع دستی می پردازند. در غرب این بازار کاروانسرای دو طبقه زیبایی بنا شده است. در شرق این بازار نیز ضرابخانه واقع شده است که امروزه به تجارتخانه تبدیل شده است. بازار قیصریه یک سر در تاریخی دارد و ورودی آن با این سردر مزین شده است. سر در قیصریه قوسی شکل است و نقاشیهای زیبای اسلیمی بر روی آن نقش بسته است. این سردر رنگ آمیزی گذشته را ندارد و مقداری فرسوده شده است. با این حال تماشای آن بسیار لذت بخش است. سرتاسر این بازار و دیوارههای آن با نقش و نگارهای زیبا از دوران صفویه منقوش شدهاست. در گذشته از بازار مجلل قیصریه، بازارهای کوچک و بزرگ دیگری نیز منشعب شدهاند که در حال حاضر برخی از آن ها فعال هستند.
برروی سقف این بازار، گنبدهای زیبایی تعبیه شده است، که زیبایی خاص خود را دارند. انتهای این گنبدها به نورگیرهایی مجهز شدهاست که در گذشته نور بازار را تامین می کرد. این نورگیرها همانند یک تهویه هوا نیز عمل می کنند. محوطه زیرین گنبد معروف این بازار، به چارسوی بازار نیز شهرت دارد. در مرکز و اواسط این بازار یک محوطه بزرگ مدور شکل تعبیه شده است که در بالای آن یک گنبد زیبا با مقرنس های اسلیمی قرار گرفته است. سردر بازار قیصریه، در مقابل مسجد جامع عباسی در شمال میدان نقش جهان ، سردرى قوسی شکل با کاشی کارى مجلل و باشکوه و نقاشیهای رنگ باخته صفوی هویدا است که ورودی بازار قیصریه محسوب مـی شود. سـردر بازار قیصریه ورودی باشکوه و اصیل میدان نقش جهان است که بهترین دید و منظره را به این میدان داده است که در زمان صفویان میدان کهنه شهر را پس از گذر از بازار به میدان جدید شهر اتصال می داده است. سقف داخلی سردر از کاشیهایی به رنگ آجری، گلبهی و سرمه ای بسیار خوشرنگ با طرح های اسلیمی به صورت مقرنس کار شده است که بسیار جلب توجه می کند. پس از سقف، به دیواره های این سردر می رسیم که نقاشیهای چشم نوازی دارد.
دیوار روبه رو جنگ شاه عباس با ازبکان را نشان میدهد. دیواره سمت راست نشان دهنده اروپاییان در حال رقص و آواز و دیواره سمت چپ شکارگاهی را به تصویر کشیده است که با گذشت این همه سال و از بین رفتن قسمتهایی از این نقاشیها هنوز زنده بودن رنگها و زیبایی خود را حفظ کرده است. در زمان حکومت قاجار و در روزگاری که مسعود میرزای ظل السلطان حاکم اصفهان بود در جبهههای سردر قیصریه تغییراتی صورت گرفت و یک حاشیه کاشی کاری در امتداد سه جانب سردر اضافه شده است.
از این بازار بزرگ، بازارهای دیگری منشعب می شوند که برخی از آنها هنوز نیز فعال هستند. طبقه سوم بازار که امروز تخریب شده است در گذشته نقاره خانه بوده است. قبل از ورود به بازار قیصریه در سردر ورودی بازار چندتابلوی نقاشی خواهید دید که بخشی از این تابلو نقاشی از بین رفته است. مضامین این نقاشیها برای گردشگران بسیار جذاب است. نقاشی اصلی که درست بالای ورودی قرار دارد، جنگ شاه عباس با ازبکان را نشان می دهد که صلابت و سربلندی ملی را به تصویر کشیده است. در بخش سمت چپ سردر نیز نقاشی شکارگاه است که نشان دهندهی مضمونی از گذشته ی دور است که جدا شدن از پلیدی و رسیدن به پاکی را نشان می دهد. قسمت راست سردر نیز تصاویر عیش و نوش و زندگی دنیوی یا بهشت زمینی را با نشانههای غربی خواهید دید. در بالاترین قسمت سردر، صورت فلکی اصفهان (برج قوس) به چشم می خورد که در این تصویر کاشی کاری، نیم تنه ی تیرانداز جوانی با لباس عصر صفویه و با تنه ی شیر و دم اژدها دیده می شود که به سویی در حال تیراندازی است. این تصویر نشانگر صحنه ی مبارزه است که تیرانداز گویی همان آرش کمانگیر با دم حیوان افسانه ای است. جدای از نقاشیها، بر فراز ایوان، ساعت بزرگی نصب بوده که از غنائم جنگی شاه عباس در جنگ با پرتغالیها به شمار میرفته، که متاسفانه اکنون اثری از آن نیست.
طبقهی سوم بازار که اکنون تخریب شده، نقارهخانهای بوده است که در آن با صدای موسیقی، اوقات روز اعلام میشده است. در حقیقت نقاره زنی و نقاره کوبی از قدیم در ایران متداول بود که البته فقط به منظور اعلام طلوع و غروب آفتاب نبود، بلکه برای آماده باش نظامی، در آئینهای گوناگون و به مناسبتهای مختلف، اطلاع اخبار مهم، يا تحويل سال نو و ورود کالاهايی را که مردم درانتظار رسيدن آن بودهاند، با نواختن آن اعلام میکردند. با تهیه بلیط چارتر زاهدان اصفهان از سایت آس چارتر از تخفیفات ویژه ای برخوردارشوید.
در وسط بازار محوطه بزرگ مدور شکلى است کـه گنبـد زیبایی دارد و در طرف مغرب کاروانسراى با شکوه شاهى قرار دارد که دو طبقه و داراى تقریبا ۱۵۰ حجره است. در مشرق بازار ضرابخانه بوده که حالا تجارتخانه است. در این بازار مانند قدیم پارچههاى گوناگون و قلمکاریهـاى اصفهانى و غیره به فروش می رسد. در مورد وجه تسمیه سردر قیصریه چیزی که واضح است نام این سردر بر گرفته از نام بازار قیصریه اسـت کـه بلافاصله بعد از سردر شروع می شود و تا چارسوی چیت سازها ادامه دارد. گفته شده قیصریه از واژه قیصر یـا سزار مشتق شده است. جهانگردان مشهوری مانند ناصرخسرو و شاردن به توصیف بازار قیصریه پرداختند و علت نامگذاری این بازار را شباهت این بنای تاریخی به قیصریه یا قیساریا در آسیای صغیر (ترکیه امروز) دانسته اند.
برخی از راستههای این بازارها عبارت اند از:
بازارعریان
هارونیه
نیم آورد گلشن
مخلص
سماورسازها
مقصود بیک
در طول این شاهراه سرپوشیده و مسقّف که برخی از خارجیان آن را «نگارخانه سرپوشیده» نامیده اند عناصر مذهبی همچون مدرسه نیماور، مدرسه صدر، مسجد خیاطها، مسجد نو، مسجد ذوالفقار، مسجد شیشه، مسجد جارچی و دهها مسجد دیگر به فعالیتهای مذهبی میپرداختند و بازرگانان و اصناف گوناگون در آنها عبادت می کردند. آس چارتربهترین مرجع ارائه دهنده بلیط هواپیما در مشهد می باشد.
مراکز فرهنگی مانند مدارس مذهبی هم به اعتبار و رونق بازار میافزودند. مدارسی همچون مدرسه کاسه گران، هارونیه، نیم آورد، جده بزرگ، جده کوچک، ملاعبدالله و … که با معماری خاص ایرانی اسلامی دهها سال است موضوع کتابها و رسالات و تحقیقات مهندسین و معماران و سیاحان گوناگون هستند.