آرامگاه سید غلام رسول چابهار

آرامگاه سید غلام رسول

آرامگاه سید غلام رسول چابهار در بخش مرکزی شهر چابهار و در بلوار شهید ریگی قرار دارد. نمای بیرونی آن را یک گنبد سفید رنگ تشکیل می دهد، نمای داخلی آن شامل محراب و طاق نما و مقبره است و دارای تزییناتی گچ اندود شده است که کلمات لا اله الا الله، یا محمد و نقاشی هایی از گل در دیوارها جلب توجه می کند. در این مقاله از آس چارتر درباره آرامگاه سیدغلام رسول درچابهار مطالبی را درخدمت شما قرارمی دهیم. شما می توانید برای بازدید از این آرامگاه از سایت آس چارتر بلیط هواپیما چابهار را رزرو نمایید.

تاریخچه آرامگاه سید غلام رسول

آرامگاه سید غلام‌ رسول در پنج کیلومتری شمال غربی چابهار قرار دارد. شماره ثبت ملی آن ۱۵۵۹/۳ است. قدمت آن به سال ۴۶۵ هجری قمری باز می‌ گردد. این آرامگاه با دیواره‌ های سفید رنگ به سبک معماری هندی که دروازه ورودی آن در ضلع غربی بنا واقع گردیده‌ است. پس از درب ورودی صحن بزرگ حیاط مشاهده می‌ شود امامزاده در ضلع غربی حیاط واقع گردیده‌ است. بر پیشانی ورودی بنا تزئینات نقاشی الوان با طرح های نقوش ستاره‌ های مشبک وجود دارد.

بخش های مختلف آرامگاه غلام رسول

روبروی آرامگاه صفحه‌ ای به بلندی یک متر و چهار پله قرار دارد که بر روی آن آرامگاه واقع شده‌ است. در قسمت شرقی صفحه آرامگاه یک پیشخوان با سقف تیرهای چوبی و حصیری و چند ستون چوبی است. که با پنج پله به حیاط متصل می‌ شود.

پیشخوان پیشینه چندانی ندارد، ساقه گنبد استوانه‌ ای است و سقف گنبد از درون با گچ سفید شده و بنا کاملا یک بنای خاص ایرانی و از معماری سلجوقی الهام گرفته‌ است. آرامگاه در میان بنا واقع گردیده و بر روی آن یک صندوقچه و بالای آن یک جعبه چوبین با تزئینات مختلف هندسی قرار دارد، گورستان در سوی شرق بنا قرار دارد. شما می توانید با تهیه بلیط چارتر مشهد چابهار ازسایت آس چارتر از تخفیفات ویژه ای برخوردار شوید.

پس از درب ورودی صحن بزرگ حیاط مشاهده می ‌شود. بر پیشانی ورودی بنا تزئینات نقاشی الوان با طرحهای نقوش ستاره ‌های مشبک دیده می شود. فرم آن طوری است که نشان می‌ دهد این اثر در روزگار سلجوقی ساخته شده و در دوره صفویه نیز طرح‌ های نقاشی بر روی دیوارها تعبیه گشته‌ است.

معماری آرامگاه سید غلام

آرامگاه سید غلام رسول با دیوارهای سفید باسبک معماری هندی ساخته شده است. بنا در ضلع غربی حیاط، روی صفحه های به ارتفاع یک متر قرار دارد. ورودی اصلی بنا درمیانه ضلع غربی این پیشخوان است و سطح دیوارهایش را با تعبیه طاقچه ها و طاق نماهایی باتزئینات گچی به شکل دایره، پشت سر هم ساخته اند. افشار سیستانی، ساخت بقعه را با توجه به شکل آن، به دوره سلجوقیان نسبت می دهد و نقاشی های دیوارهای بنا را متعلق به دوره صفویان می داند. قدیمی ترین بخش بنا، گنبد خانه آن است که قاعده ای مربع دارد و احتمالا از آثار دوره سلجوقیان است. نقاشی از گل در دیوارها جلب توجه می ‌کند. فرم بنا بیانگر آن است که این اثر در روزگار سلجوقی ساخته شده و در دوران صفویان نیز طرح‌های نقاشی بر روی دیوارها کشیده شده است. بنای آرامگاه سید غلام ‌رسول کاملاً یک بنای خاص ایرانی است که از معماری سلجوقی الهام گرفته است. سید غلام‌ رسول شیعه مذهب بوده است و در گذشته مورد توجه مسلمانان هندی بوده است و این توجه باعث شده که بنا در دوره‌ های بعدی تحت تأثیر معماری هندی قرار گیرد. آس چارتربهترین مرجع ارائه دهنده بلیط هواپیما تهران چابهار در مشهد می باشد.

برپیشانی ورودی بنا نقاشی تزئینی رنگارنگی از طرح های نقوش ستاره های مشبک دیده می شود. درقسمت شرقی آرامگاه، یک پیشخوان باسقف تیرهای چوبی و حصیری و چند ستون چوبی جای گرفته است که با پنج پله به حیاط وصل می شود و قدمت چندانی ندارند. درچهارگوشه زیارتگاه، چهارمناره کوتاه وجود دارد ونیم دایره هایی از گچ، به رنگ سفید، بین این منازل را پر می کند. گنبد ازداخل دارای نواری ازتزیینات هندسی  و گیاهی بارنگ های زرد، قرمز، آبی، سفید است. بالای چهارطاقی بنا، چهارنورگیر وجود دارد که قسمتی از نور داخل آرامگاه راتامین می کند. در ضلع غربی طاق نمایی باتزئینات منقرس دیده می شود که در داخل آن کلمات «لااله الا الله» «محمد یاعلی»  و... را روی نقش گل ها طرح اندازی کرده اند. درنمای ضلع شمالی روبه روی محراب نیز طاق نماهایی باتزئینات منقرس دیده می شود که محل نذر و روشن کردن شمع است. مقبره در میان بنا واقع  وروی آن صندوقچه حجله چوبی با تزئینات هندسی و زینت های بلوچی گذاشته شده است.  

دو نمازخانه مردانه و زنانه در کنار گنبد خانه از الحاقات دوره های بعد است و مصالح آن با بنای اصلی تفاوت دارد. یک ضریح مشبک گچی بر روی مرقد قرار دارد که ستون ها و گره بندیهای آن تخریب و ستون های چوبی جانشین آنها شده است. ورودی بقعه و دیوارهای داخلی آن تزییناتی از دوره صفویان داشته که قسمتهای زیادی از آن تخریب شده است. در دهه پنجاه شمسی، سازمان حفاظت آثار باستانی این بنا را مرمت کرده است. با وجود این، هم اکنون، گنبدخانه و فضاهای مجاور آن و نیز نقاشی های بقعه بر اثر رطوبت و نفوذ باران به داخل بنا آسیب دیده است.

سرگذشت سید غلام رسول

نام اصلی سید غلام‌ رسول شیعه مذهب بوده و در گذشته مورد توجه مسلمانان هندی بوده و این توجه باعث شده که بنا در دوره‌ های بعدی تحت تأثیر معماری هندی قرار گیرد. طبق روایات در سفری به چابهار تصمیم داشته که زن چابهاری اختیار کند. برای تدارک چنین منظوری مشغول می‌ شود. اما در شب عروسی دچار کسالت می‌ گردد به گونه‌ ای که در بستر مرگ می‌ افتد و چون مورد توجه مردم بوده و در دم مرگ به آن‌ ها وصیت می‌ کند که پس از مرگ سوگواری نکنند و در عوض مدت ۱۰ شبانه روز بر سر قبرش شادی کنند تا روحش شاد شود.

می گویند صاحب این آرامگاه شب عروسیش فوت نموده و هر ساله معتقدین به او در سالروز مرگش که در روز آخر ماه ذی‌ القعده به مدت ۷ روز با ساز و دهل و آواز خوانی و رقص و پای کوبی می‌ کنند. این مراسم به دو جهت انجام می‌ شود. یکی این که لوطی فوت شده چون عمرش را به مطربی و شاد کردن مردم گذرانده وصیت کرده که پس از مرگش نیز در کنار مزارش رقص و پای کوبی و در حقیقت مراسم شادی بر پا شود. و خواسته‌ است تأثیر وجود خود را در شادمانی مردم پس از مرگش نیز حفظ کند. دیگر اینکه این شخص که در شب عروسیش فوت کرده بسیار مجرب و مورد توجه افراد طائفه اش بوده و چون عروسی نافرجامی داشته و حسرت بگور برده‌ است. دوستدارانش هر ساله در سالروز مرگش برای او جشن عروسی می‌ گیرند و یاد عروسی او را زنده می‌ دارند. البته چون پیروان صاحب مزار شیعه مذهب هستند در ماه محرم نیز مراسم سوگواری و روضه‌ خوانی در این آرامگاه بر پا می‌ شود.

مراسم سید غلام رسول

این مراسم هر ساله از ۱۵ ذی‌ القعده به مدت ۱۰ روز بر پا می‌ گردد و در این مراسم عده زیادی از مردم چابهار و مناطق همجوار شرکت می‌ کردند (اکنون دیگر چنین مراسمی برگزار نمی‌ شود). در مراسم جشن و پای کوبی مردم چابهار و خصوصا مردم آفریقایی‌ تبار (سیاه پوستان) در صبح روز اول و دوم حیاط آرامگاه توسط زنان جارو زده می‌ شود و مردها با لباس پاکیزه به فراهم کردن بساط جشن می‌ پرداختند و هنگامی که آفتاب طلوع می‌ کرد ساز و دهل می‌ نواختند. قوالان پاکستانی، رقاصان هندی و خوانندگان سیاه و مهمان‌ نوازان بلوچ به هر طریقی در این شادی خدمت می‌ کردند و این مراسم به مدت ۱۰ روز در ۳ نوبت صبح، عصر و شامگاه اجرا می‌ شد.

زنان کهنسال به درون آرامگاه می‌ رفتند تا شفا دردمندان و نیات دیگران را بخواهند در حالی که در این زمان مردان در بیرون محوطه پیشخوان به ساز و دهل مشغول بودند و چند زن جوان به رقصیدن می‌ پرداختند و زنان پیر در درون حرم به دعا مشغول می‌ شدند تا سال دیگر در مراسم جشن عروسی سید غلام‌ رسول شرکت کنند. شما می توانید با کمترازسه دقیقه بلیط چارتر دبی چابهار را از سایت آس چارترتهیه نمایید.

در کتاب فرهنگ مردم بلوچ نوشته عبدالله ناصری آمده‌ است: «در مورد صاحب مزار دو عقیده وجود دارد یکی آنکه معتقدند این مزار از آن عارف وارسته و مرد حقی است به نام سید عبدالرسول و این زیارتگاه مردم شیعه چابهار است و افراد غیر شیعه هم از شیعه‌ های این سرزمین پیروی می‌ کنند. بعضی دیگر بر این باورند این مزار یک (لوطی) است مطرب‌ های دوره‌ گرد را لوطی می‌ نامند.

آدرس آرامگاه سید غلام رسول: ایران، چابهار، آرامگاه سید غلام رسول