کلیسای سرکیس مقدس بزرگترین کلیسای شهر تهران

کلیسای سرکیس مقدس

تاریخچه کلیسای سرکیس مقدس تهران

از نیمه دوم قرن بیستم میلادی، جمعیت ارمنی‌ها در تهران زیاد شد، به همین دلیل محله‌های ارمنی‌نشین در تهران ایجاد شد و عبادت و اجرای مراسم‌های مذهبی کلیسایی نزدیک به محله خود ساختند و بعد ها به‌علت افزایش مسیحیان در مناطق شمال شهر تهران کلیسای مریم مقدس که خلیفه‌گری و مسئولیت انجام امور ارمنیان تهران را داشت، با کاهش فضا روبه‌رو شد. و دور بودن کلیسای مریم مقدس که در جنوب بود، سخت‌تر شد. به همین دلیل ارمنیان تهران با کمک یکی از ارمنیان خیر به نام مارکام سرکیسیان، قطعه زمینی برای احداث کلیسا و ساختمان‌های خلیفه‌گری خریداری کردند و سرانجام در فروردین ماه سال 1343 خورشیدی بود که کلنگ احداث کلیسا با حضور تعداد زیادی از ارمنیان تهران، روحانیون به زمین زده شد. کار ساخت و ساز تا سال 1349 خورشیدی ادامه پیدا کرد و بعد از پایان آماده‎سازی کلیسا، در اردیبهشت سال 1352 خورشیدی، کلیسا کار خود را به صورت رسمی آغاز کرد.

سرکیس مقدس

سرکیس مقدس، از قدیسان کلیسای حواری ارمنی بود که در اوایل قرن چهارم میلادی از جزو سرداران ارتش در روم خدمت می‌کرد، اما به دلیل مسیحی بودن مورد آزار و اذیت قرار گرفت.  او به همراه پسرانش به ارمنستان گریخت، اما تحت فشار امپراتور روم، تیران پادشاه ارمنی مجبور شد آنها را اخراج کند. پس از آن سرکیس و پسرش به ایران گریختند و به لشکر شاپور دوم پیوستند، اما قدیس مسیحی در ایران نیز عاقبت خوبی نداشت و سرانجام به دلیل تبلیغ مسیحیت در میان سربازانش به اعدام محکوم شد. شاپور دوم دستور داد او و پسرش و چند سرباز را در نیشابور به قتل رساندند. در ۱۴ فروردین ۱۳۴۳ طی مراسم خاصی توسط اسقف اعظم، آرداک مانوکیان کلیسا با عنوان (سرکیس مقدس) نام‌ گذاری شد.

معماری کلیسای سرکیس مقدس تهران

کلیسای سنت سرکیس بزرگترین کلیسای تهران است. این کلیسا 36.5 متر طول و 17.8 متر عرض دارد و پلان کلیسای جامع تک شبستانی دارد که در سطح پایین تر ساخته شده است. با توجه به طاق های کنار محراب در ضلع شرقی بنا و راهروی ورودی اصلی در ضلع غربی بنا شده است، کلیسا از داخل دارای پلان صلیب شکل است. دیوارهای بیرونی ساختمان با سنگ مرمر سفید پوشیده شده است و دیوارهای داخلی و سقف با گچ کاری پوشانده شده است. در طراحی کلیسا از سبک های معماری قرون وسطایی و مدرن ارمنی استفاده شده است. اما در مرمت معماران تغییراتی در این بنا ایجاد کردند؛ به این ترتیب گنبد بدون تکیه گاه در هوا و بالای سقف معلق می شود. از آنجایی که در کلیسای تک شبستانی، وزن سقف بنا از طریق طاق های زیر سقف به دیوارهای طولی طرفین بنا منتقل می شود، چنین ساختمانی نمی تواند به اندازه ای باشد که بتواند فشار سقف را تحمل کند. به همین دلیل بنای تک شبستانی فاقد گنبد و بناهای کوچک است؛ اما معماران و طراحان کلیسای سرکیس، تحت تأثیر ساختمان تک شبستانی، این سبک را با ساختمان تالار گنبدی تلفیق کردند و باعث شدند که بنا به این شکل طراحی شود. که بتوان گنبدی عظیم روی آن قرار داد. در ادامه به معرفی بخش های دیگر این بنا خواهیم پرداخت.

ورودی کلیسای سرکیس مقدس

ورودی بنای کلیسا شامل یه ورودی بزرگ اصلی در وسط و دو ورودی کوچک‌تر، در دو طرف است. بعد از رد شدن از درب ها تالاری زیبا به همراه نقاشی‎های زیبایی بر روی دیوارها از داستان‎های انجیل، کتاب مقدس مسیحیان به چشم می ‎خورد. ورودی اصلی که دارای سردری با سبک معماری سده های ۴ و ۵ میلادی ارمنستان است به داخل راهرویی به پهنای محراب باز می‌ شود.

معماری داخلی کلیسای سرکیس مقدس

ساختمان کلیسا از داخل دارای پلانی صلیبی شکل است، دیوارهای بیرونی با سنگ مرمر سفید و دیوارهای داخلی و سقف با گچ بری پوشیده شده است.

محراب نیم دایره

کلیسای مسیحی، محرابی نیم دایره با سه نورگیر در شرق کلیسا وجود دارد. کف محراب بالاتر از کف حیاط کلیسا است و دیوارهای بالا و دو طرف محراب با نقاشی هایی از کتاب مقدس تزئین شده است.

ناقوس خانه

برج‌های ناقوس کلیسای سرکیس مقدس تهران در سمت غرب راهرو ورودی را به شکل دو برج مربع شکل می باشند. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط چارتر اصفهان تهران در مشهد می باشد.

تزئینات کلیسای سرکیس مقدس

یکی دیگر از نکات برجسته کلیسا، نقاشی هایی با موضوعات قومی و مذهبی ارمنی در داخل آن است که هر کدام داستان جالبی را روایت می کنند؛ غسل تعمید مسیح بر فراز حوض تعمید یحیی باپتیست و نقاشی های بالای محراب از همه جالب ترند.و همچنین بر روی پنجره های بلند کلیسا که تزیینات اصلی کلیسا است، نقاشی های نفیسی دیده می شود. صلیب روی سنگ نماد رستاخیز مسیح و نشانه شهادت است و با برخاستن مسیح از مردگان، ملت ارمنی توانست پس از خروج از کشور با وجود کشتارها، آوارگی و پراکندگی، حکومت مستقل و آزاد ارمنستان را تشکیل دهد. این کشور که در سال 1918 تاسیس شد، سختی ها و متجاوزان را پشت سر گذاشته است. شخصیت های دیگر این بنا نشان دهنده روحیه آزادی خواهی، ثبات و پایبندی به دین و عقیده است. بر روی پایه کتیبه «یادبود شهدای ارمنی» به خط نستعلیق به زبان فارسی و ارمنی نوشته شده است و مقبره اسقف اعظم ارداک مانوکیان نیز در منطقه کلیسا قرار دارد.

مرمت کلیسای سرکیس مقدس

معماری و طراحی ساختمان کلیسای سرکیس رافردی به نام مهندس اوژن آفتاندلیانس انجام داد. ساخت کلیسا در سال ۱۳۴۳ شمسی با حضور آرداک مانوکیان آغاز شد. پس از مدتی کار ساخت و ساز متوقف شد پس از آن، ساخت کلیسا پس از پنج سال دوباره از سر گرفته شد. این کلیسا در سال 1352 طی مراسمی شروع به کار کرد.  در جریان جنگ تحمیلی بخشی از کلیسا آسیب دید و مدتی تعطیل شد. سپس با تعمیر قسمت های آسیب دیده، کلیسا در سال 1362 فعالیت خود را از سر گرفت. در سال 1391 کلیسا مجددا در داخل و خارج بازسازی شد. حوض غسل تعمید که در گوشه شرقی دیوار شمالی ساختمان قرار دارد، بازسازی شده و با نقاشی عیسی در حال غسل تعمید به دست یحیی تعمید دهنده تزئین شده است.

مراسمات مختلف در کلیسای سرکیس مقدس

مراسمات و آیین های سنتی در کلیسای سرکیس مانند سایر عبادتگاه های دیگر دارای مراسم مختلفی می باشد. جشن میلاد مسیح (7 ژانویه)، عید پاک، جمعه خوب، روزه از جمله این آیین ها هستند. در زیر به شرح این آیین ها می پردازیم.

روزه

این آیین یادآور روزه 40 روزه مسیح در صحرا است. این روزها زمان دعا و توبه برای مؤمنان ارتدکس است و در این دوره مسیحیان در داخل کلیسا لباس قرمز تیره می پوشیدند. و از خداوند طلب آمرزش می کنند.

آئین عید پاک

عید پاک زمانی که کلیسای رم در سال 1054 از کلیسای ارتدکس جدا شد، تغییرات زیادی در قوانین آن ایجاد شد که یکی از آنها «تقویم جدید» بود. بنابراین، تاریخ عید پاک کاتولیک و ارتدکس متفاوت است. عید پاک مهمترین و بزرگترین جشن مسیحیان است.  لازم به ذکر است که وقتی مسیحیان مراسم مذهبی برگزار می کنند، دیگران اجازه ورود به کلیسا را ​​ندارند.

ساعات بازدید ار کلیسای سر کیس مقدس: بازدید از کلیسا سرکیس همه روز از ساعت ۱۳ تا ۱۶ می باشد.

تلفن تماس کلیسای سرکیس مقدس: ۰۲۱۸۸۹۰۱۶۳۴

هزینه ورودی به کلیسای سرکیس مقدس: بازدید از کلیسای سرکیس مقدس رایگان است و هزینه ورودی ندارد.

دسترسی به کلیسای سرکیس مقدس: کلیسای سرکیس مقدس تهران در خیابان کریم خان زند، ابتدای خیابان نجات اللهی قرار دارد.

آدرس کلیسای سرکیس مقدس: خیابان کریم خان زند، نبش خیابان استاد نجات الهی(ویلا شمالی)