قلعه ضحاک هشترود یکی از مقاصد گردشگری در ایران است. آذربایجان شرقی از استان‌های گردشگری و توریستی کشورمان است که دارای جاذبه های دیدنی و گردشگری بسیار زیادی می باشد. این استان دارای شهرهای تاریخی متنوعی است و سالانه میزبان گردشگران زیادی از سرتاسر دنیا می باشد. در این مقاله آس چارتر به معرفی قلعه تاریخی ضحاک می پردازد تا با این جاذبه تاریخی آذربایجان شرقی بیشتر آشنا شوید؛ پس در ادامه همراه ما باشید. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط هواپیما در شهر مشهد است.
معرفی قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
قلعه تاریخی ضحاک از خاص ترین و مرموزترین جاهای دیدنی آذربایجان شرقی می باشد. این قلعه در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب شرق هشترود، شرق ایستگاه راه آهن خراسانک قرار دارد. قلعه ضحاک هشترود از جاذبه‌هایی است که درباره آن افسانه‌ها و داستان‌های زیادی وجود دارد. ضحاک نام یکی از پادشاهان خونخوار ایرانی بود که در این قلعه سکونت داشت. به همین دلیل این قلعه به قلعه ضحاک ماردوش معروف می باشد. قلعه تاریخی ضحاک حدود ۱۸۰۰ متری از سطح دریا ارتفاع دارد. قدمت قلعه ضحاک هشترود به حدود سه هزار سال پیش قبل از دوره اشکانیان و ساسانیان باز می گردد که هنوز هم تاکنون سرپا مانده است. قلعه ضحاک در آن دوره بعنوان معبد یا آتشکده ساخته شده و دارای کاربری نظامی بوده است. این قلعه در سال ۱۳۸۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
نام قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
قلعه ضحاک روزگاری معبد ایزدبانو آناهیتا، ایزدبانوی هدایتگر و نگهبان تمام آبهای جهان بود. به همین دلیل در طول تاریخ نامهای زیادی به خود گرفته است. از نامهای این قلعه تاریخی می توان به قلعه آژدهاک، قلعه ضحاک، دژ اژدهاک، قیز قلعه سی، داش قلعه سی، باروآس، رویی دژ و فاناسپا اشاره کرد. از دیگر نامهایی که قلعه ضحاک را با آن نام در این منطقه می شناسند، نارین قالا می باشد. جالب است بدانید قلعه ضحاک در اصل به نام آژی دهاک معروف بوده و معنی ضحاک که اکنون بر روی این قلعه گذاشته شده به معنی دروغ و فریب می باشد. در بیشتر جاهای مختلف ایران این قلعه با اسم قلعه دختر شناخته می شود.
معماری قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
قلعه ضحاک، یکی از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی استان آذربایجان شرقی است که در نزدیکی شهرستان هشترود واقع شده است. این قلعه دارای معماری خاص و منحصر به‌فردی است.
مشخصات کلی قلعه ضحاک
طول این قلعه حدود ۱۰ کیلومتر و عرض آن حدود ۲ کیلومتر است. محل قرارگیری این قلعه بر فراز کوه‌های بلند بوده و دسترسی به آن سخت است.
بخش‌های مختلف قلعه
- مخازن سنگی
- آب‌انبارها
- آسیاب
- سالن شورا
- حمام
- اتاق‌هایی در دل کوه که به احتمال زیاد محل استقرار سربازان یا محل سکونت موقت بوده‌اند.
ویژگی‌های معماری
چهارطاقی ساسانی: یکی از شاخص‌ترین بخش‌های معماری قلعه، چهارطاقی است. این جاذبه با سقف ضربی و آجرهای بزرگ سرخ‌رنگ به سبک دوره ساسانی ساخته شده و نشان‌دهنده مهارت بالای معماران آن دوران است.
سیستم انتقال آب: از نکات جالب توجه در این قلعه، وجود حفره‌ها و کانال‌هایی است که به عنوان سیستم انتقال آب عمل می‌کنند. آب از چشمه‌ای در پایین‌دست قلعه به کمک لوله‌های گلی با قطر حدود ۵۰ سانتی‌متر به داخل قلعه هدایت می‌شود.
آثار کشف شده در قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
آثار کشف‌شده در قلعه ضحاک هشترود نشان‌دهنده اهمیت تاریخی، فرهنگی و مذهبی این مکان در دوران باستان است. این قلعه نه‌تنها از نظر نظامی بلکه از لحاظ هنری نیز دارای ارزش فراوانی است. کاوش‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی، ما را با دنیای پیچیده و نمادگرای ساکنان آن آشنا می‌کند.
مهم‌ترین آثار کشف‌شده در قلعه ضحاک
-
نگاره‌های هنری و نمادین
تصویر مردی در میان گل نیلوفر: این نقش نماد تولد دوباره و رستاخیز در بسیاری از تمدن‌های باستانی است و احتمالاً مفاهیم آیینی یا مذهبی دارد.
ایزدبانو: نشان‌دهنده حضور باورهای مذهبی و احتمالاً ارتباط با آیین‌های کهن، همچون میترائیسم یا پرستش الهه‌های مادر است.
سر چند شیر در حال غرش: نماد قدرت، سلطنت و محافظت، که در هنر ایران باستان جایگاه ویژه‌ای داشته است.
شاهینی که پنجه بر پشت گاو زده: این نقش شباهت زیادی به صحنه‌های آیین مهر دارد و می‌تواند نشانه‌ای از نفوذ یا پیروی از آیین میترا باشد، آیینی که در دوره پیش از پارت‌ها و در ایران باستان رواج داشته است.
-
گچ‌بری‌ها و تزئینات داخلی
گچ‌بری‌های رنگی: با رنگ‌های زنده همچون سبز و آبی، که نشان‌دهنده سطح بالای هنر معماری تزئینی در این قلعه است.
نقوش حکاکی‌شده: شامل تصاویری از گل و گیاه، انسان‌ها، حیوانات مختلف و طرح‌های هندسی، که بیانگر ذوق هنری و اهمیت تزئینات بصری در معماری قلعه است.
-
ساختمان‌ها و فضاهای شاخص
تالار بزرگ با چند راهرو: یکی از سازه‌های معماری شاخص قلعه است که احتمالاً کارکردی اداری، تشریفاتی یا نظامی داشته است.
مسیر دسترسی به قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق شهرستان هشترود و در مجاورت روستای عربلو قرار دارد. برای دیدن قلعه ضحاک ماردوش در ابتدا باید در شرق ایستگاه راه آهن خراسانک بروید و از آنجا بعد از رد کردن روستای عربلو به قلعه خواهید رسید.
امکانات رفاهی و تفریحی قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
محوطه تاریخی قلعه ضحاک هشترود هیچ گونه امکانات رفاهی و تفریحی ندارد، فقط برای راحتی گردشگران به این منطقه تعدادی پله سیمانی ساخته شده که بازدید کنندگان راحت تر به سمت قلعه بروند. با وجود قدمت چند هزار ساله قلعه ضحاک، اقداماتی نظیر برق‌کشی، دیوارکشی ایمنی و ساخت پل فلزی در سال‌های اخیر، نشان از اهمیت این اثر تاریخی در برنامه‌های توسعه گردشگری دارد. این امکانات باعث شده‌اند که بازدید از قلعه برای علاقه‌مندان به تاریخ و طبیعت آسان‌تر، ایمن‌تر و لذت‌بخش‌تر باشد. موزه ای نیز در نزدیکی این قلعه ساخته شده که آثار تاریخی قلعه در آن نگهداری می شود. لازم است بدانید این قلعه دو تا نگهبان دارد که به صورت شبانه روزی در این منطقه نگهبانی می دهند.
اقامتگاه‌های نزدیک قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
در محوطه تاریخی قلعه ضحاک جایی برای کمپ و شب مانی وجود ندارد، از این رو نمی توانید در اطراف این قلعه کمپ کنید. بهتر است برای اقامت از اقامتگاه های سنتی و خانه های روستایی در روستاهای نزدیک به قلعه ضحاک استفاده نمایید. اقامتگاه بومگردی باغ بهشت، اقامتگاه بومگردی محرمی، هتل ماهان هشترود از اقامتگاه های نزدیک به قلعه ضحاک هشترود می باشد. با تهیه بلیط هواپیما تهران تبریز در سایت آس چارتر از تخفیفات و مزایای ویژه ای برخوردار شوید.
تجهیزات مورد نیاز در سفر به قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
برای بازدید از قلعه ضحاک هشترود حتما تجهیزات مورد نیاز خود را همراه داشته باشید. در اطراف قلعه ضحاک هیچ گونه امکاناتی وجود ندارد؛ به همین دلیل بهتر است تجهیزات و امکاناتی نظیر کوله پشتی، لباس راحت و کفش راحت، عینک آفتابی و کلاه آفتابی، کرم ضد آفتاب، آب و خوراکی داشته باشید.
جاهای دیدنی نزدیک قلعه ضحاک هشترود آذربایجان شرقی
قلعه ضحاک هشترود از جاذبه های آذربایجان شرقی است که گردشگران زیادی را به سوی خود کشانده است. در کنار این قلعه تاریخی می توان به رودخانه قرانقو چای ( در بین شهرستان هشترود و چاراویماق)، کوهستان سرمه لو در ارتفاعات کوه سرمه لو، روستای دانقاران (از دیدنی ترین مناطق آذربایجان شرقی)، روستای عربلو ( در شرق ایستگاه راه‌آهن خراسانک و ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی هشترود) اشاره کرد.
