قم از شهرهای زیارتی ایران است که مسافران و زائران زیادی سالانه این شهر را بعنوان مقصد گردشگری و زیارتی خود انتخاب می کنند. این شهر مذهبی علاوه بر داشتن جاذبه های زیارتی، دارای جاذبه های طبیعی و دیدنی دیگری نیز می باشد. از معروف ترین سوغاتی های این شهر سوهان معروف آن است؛ هر چند که قم دارای سوغات دیگری نیز می باشد که در این مقاله، آس چارتر قصد دارد به معرفی سوغاتی های قم بپردازد؛ پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط هواپیما در شهر مشهد می باشد.
خر مهره قم
از دیگر سوغاتی های شهر قم می توان به خر مهره اشاره کرد. خرمهره دارای قدمتی شش هزار ساله است و نخستین محصول سرامیکی ساخت بشر بشمار می رود. تاریخچه خرمهره به دوران بسیار کهن بازمی‌گردد. بنابر روایت‌ها، این هنر توسط یکی از شاهزاده‌خانم‌های ایرانی به مصر منتقل شد. هنرمندانی که همراه او بودند، این فن سنتی را به مصریان آموختند. هرچند بعدها مصری‌ها این هنر را به نام خود ثبت کردند، اما در نهایت، خرمهره یا مهره‌های فیروزه‌ای باستانی ایران، در نمایشگاه اکسپو ۲۰۰۰ هانوفر آلمان با عنوان «مروارید فیروزه‌ای ایران باستان» به ثبت جهانی رسید. امروزه، تنها کارگاه فعال تولید خرمهره در جهان در شهر قم فعالیت دارد. این هنر دستی، از جمله صنایع‌دستی منحصر‌به‌فرد ایران و سوغات‌های ویژه‌ی قم به‌شمار می‌رود.
جالب است بدانید مردم بسیاری از کشورهای اروپایی، خرمهره قم را با عنوان «مهره شانس» می‌شناسند. همچنین در کشورهای همسایه مانند تاجیکستان، ازبکستان، پاکستان، افغانستان، آذربایجان، ترکیه، عراق و اردن، خرمهره را به عنوان چشم‌نظر مورد استفاده قرار می‌دهند.
منبت های قم
از دیگر صنایع دستی و سوغات قم هنر منبت کاری است. منبت کاری یکی از دست سازه‌های هنرمندان قمی می باشد. هنر منبت کاری بر روی چوب انجام می شود که با ارزان ترین مواد اولیه ارزان و ساده تولید می شود. بر روی چوب ها نقش‌های متنوع و اصیلی همچون طرح های ختایی، اسلیمی، بوته و گل کنده کاری می شود. منبت کاری از ظریف ترین صنایع دستی و سوغات قم بشمار می رود. قم اصلی ترین و بزرگ ترین قطب در زمینه منبت کاری در ایران است که قدمت آن به هفت هزار سال پیش می رسد.
باورهای فرهنگی
خرمهره‌ها معمولاً مهره‌هایی درشت با رنگ‌های آبی یا سفید هستند که در گذشته بر گردن خر، اسب و استر بسته می‌شدند. بسیاری از مردم بر این باورند که رنگ آبی این مهره‌ها می‌تواند اشعه‌ها و انرژی‌های منفی را جذب کرده و موجب آرامش، شادی و نشاط شود.
قالی و قالی بافی قم
قالی از معروفترین صنایع دستی قم است و قالی بافی قم معروفیت جهانی دارد. شهر قم در بافت قالی سابقه ای طولانی ( ۸۰ سال ) دارد. قالی بافی در مناطق روستایی قم به عنوان ابزاری برای کسب معیشت مردم رواج دارد. صنعت قالی بافی از طریق تجار کاشانی به قم منتقل شده است. قالی و قالی بافی جزوی از فرهنگ مردم قم و از هنرهای دستی رایج و سوغات این شهر بشمار می رود، از فرش‌های دست بافت ایرانی و معروف در قم می توان به طرح های مشهور به لچک و ترنج شاه عباسی، محرمات، محرابی و شکارگاه اشاره کرد.
تنوع طرح‌ها
امروزه خرمهره‌ها در حدود ۱۶۰ طرح متنوع تولید می‌شوند. برخی از این طرح‌ها عبارت‌اند از:
- نام‌های مقدس مانند «الله» و اسامی معصومین
- نمادهای طبیعی و سنتی مانند ماه، ستاره، ماهی، خرگوش، گل لاله و پنج‌پر
- اشکال هندسی مانند مربع، لوزی و مثلث
- نمادهای اعتقادی و فرهنگی همچون نعل اسب، لنگر، کاج و پروانه
- و همچنین انواع آویزها با کاربردهای زینتی و مذهبی
خرمهره، نه‌تنها یک شیء تزئینی، بلکه بخشی از میراث فرهنگی و هنری ایران است که قدمتی هزاران‌ساله دارد و امروز نیز همچنان با اصالت و زیبایی خاص خود، الهام‌بخش هنرهای سنتی است.
فرش ابریشم قم
از دیگر صنایع دستی قم، فرش ابریشم است. فرش ابریشم یکی از سوغاتی های با ارزش و گرانبها در شهر قم است که اصالت زیادی دارد. این فرش ها از تاروپود خالص ابریشم می باشد. در بافت فرش ابریشم قم از مواد عالی و رنگ‌های طبیعی استفاده شده، فرش ابریشم قم دارای طرح های چشم نواز ایرانی همچون طرح‌های بته ای، هندسی جوشقانی، لچک ترنج، بندی خشتی یا موزاییک بختیاری، درختی، شکارگاه، عباسی، شاه عباسی افشان، بندی کتیبه ای، محرابی، محرمات، گل فرنگ، ترنجی کف ساده، ضل السلطانی، خشتی و محتشم می باشد. جالب است بدانید در رنگرزی تارهای ابریشم از رنگ های کاملا طبیعی شامل پوست انار، پوست گردو، زاج، اسپرک، روناس و… استفاده می شود، که در بافت فرش ها از تنوع رنگ های زیادی استفاده می شود.
انگشتر‌های دست ساز قم
از دیگر صنایع دستی و معروف قم که قدمت آن به دو هزار سال قبل از میلاد برمی گردد، انگشترسازی می باشد. انگشترسازی در قم در شکل‌های مختلفی چنگه ای، چنگه‌ای وی V شکل، دیواره دار یا حفره ای، کانالی، سنگ فرشی، مهره ای، خوشه ای، تراز و بالرین ساخته می شد و روی آن نگین هایی از سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی همچون زمرد، الماس، فیروزه و سنگ‌های قیمتی و زبرجد، سفال، عقیق گزاشته می شد. یکی از دلایل پر رونق بودن انگشتر سازی در قم وجود معادن عقیق در این استان است.
بافته‌های مروار قم
از دیگر سوغات قم بافته های مروار است. مروار بافی نوعی بافت حصیر محسوب می شود و این هنر در بین شهرهای مختلف همچون در اطراف تهران، ملایر، کرج و… رایج می باشد. مروار بافی از ترکه ها بافته می شود. از ترکه های مروار برای بافت سبد، ظروف، مبل، شکلات‌خوری، لوستر، جای نخ و سوزن استفاده می شود. برای بافت ابتدا ترکه های مروار را به سه یا چهار قسمت تقسیم کرده و در آب جوش می گذارند تا لایه رویی آن گرفته شود و بعد از خشک کردن ترکه ها از آن استفاده می شود. بعد از بافت نیز ترکه های مروار روغن جلا روی آن زده می شود و به رنگ طلایی در می آید. با تهیه بلیط هواپیما کیش تهران در سایت آس چارتر از تخفیفات ومزایای ویژه ای برخوردار شوید.
