مناطق باستان شناسی مشهد

مشهد شهر مذهبی و باستانی در ایران که سالانه بخاطر وجود ارزشمند امام هشتم شیعیان میزبان میلیون ها مسافر و گردشگر از تمام نقاط ایران و حتی جهان می باشد، شهر مشهد به دلیل فرهنگ و تاریخ قدیمی و با اهمیتش، بناهای تاریخی زیادی دارد که این روزها به موزه و جاذبه‌های خاص تبدیل شده است. در این مقاله آس چارتر به معرفی مناطق باستان شناسی مشهد می پردازد، تا پایان این مقاله همراه ما باشید، آس چارتر به شما این امکان را می دهد تا بتوانید با خرید بلیط هواپیما ارزان اصفهان مشهد سفری ارزان و با کیفیتی را تجربه کنید.

تپه باستانی پاژ

یکی از مناطق باستانی در مشهد روستای پاژ می باشد، این روستا با مساحت حدود 800 هکتار بر فراز کوهی باستانی به نام تپه پاژ در حدود 20 کیلومتری بزرگراه مشهد به کلات واقع شده است. قدمت این روستا به قرن چهارم هجری قمری برمی گردد، اما نشانه هایی وجود دارد که قدمت آن به اوایل قرون اسلامی نیز می رسد. که این بنا به مرور زمان ویران شده است و در اواخر دوره قاجار خانه هایی بر روی بقایای این قلعه ساخته شده است. در شمال غربی روستا دو کوه باستانی به ابعاد 45 و65 متر دیده می شود که ارتفاع آن  12 متر است. در گذشته، این قلعه محل اصلی و هسته مرکزی روستای پاژ بوده است و برای جلوگیری از ورود بیگانگان و مهاجمان به قلعه، خندقی در اطراف آن کنده بودند و پر از آب می کردند تا دشمن نتواند وارد قلعه شود. تپه باستانی پاژ در سال 1357 کشف و در سال 1379 به همت سازمان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در دل این تپه باستانی آثاری مختلف از دوره پارت، دوره اشکانی و اسلامی کشف شده است، که نشان دهنده پیشینه تاریخی این منطقه در قرن نهم و دهم هجری قمری است. وجود ظروف سفالی رنگارنگ و لعابدار به طور پراکنده در این تپه کشف شده است. این روستا همچنین زادگاه شاعر بزرگ و نامدار ایرانی حکیم ابوالقاسم فردوسی می باشد که در سال 329 یا 330 هجری قمری در این روستای قدیمی به دنیا آمد.  در سمت شرق بقایای قلعه خانه ای به ابعاد 3 در 5 متر با دیواره های خشتی و گلی و با 3 اتاق قرار دارد که از سایر بناها بلندتر است و به خانه فردوسی شهرت دارد.

آدرس تپه باستانی پاژ: 15 کیلومتری شمال مشهد، تقاطع جاده کلات و کارد

چهار طاقی بازه هوره

چهار طاقی بازه هوره یکی از مناطق باستانی در قسمت جنوبی روستای رباط سفید، در فاصله ۷۰ کیلومتری مشهد می باشد، چهارطاقی بازه هور یک بنای سنگی و گچی است که ساخت آن به قرن سوم میلادی، در اواخر دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان باز می گردد، معماری این بنا به شکل مربع می باشد و دارای یک گنبد آجری است، این بنا دارای 4 پایه و یک طاق گنبدی، چهار ورودی طاقدار می ‌باشد، و یک ورودی در ضلع غربی اما طبق نحقیق باستان شناسان این بنا در گذشته بزرگتر بوده و شامل سه ورودی از بخش های دیگر مجموعه داشته که از بخش شرقی به بنا متصل می شده است و در دو سمت شمالی و جنوبی نیز بخش هایی مثل راهرو و ایوان قرار داشته است. که به مرور زمان تخریب گشته است. این بنا همچنین نظریه های مختلفی برای کاربری داشته است، عده ای آن را آتشکده می دانستند و عده ای آن را تالاری مجلل درباریان ساسانی می دانستند و عده ای نیز اعتقاد داشتند که این بنا برای محاسبات نجومی مورد استفاده قرار می گرفته است و برخی نیز این بنای باستانی را سازه ای برای محافظت و نگهبانی می دانستند. این اثر باستانی در تاریخ 24 شهریور 1310 خورشیدی با شماره 39 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. با تهیه بلیط چارتر لحظه آخری شیراز مشهد از سایت آس چارتر از تخفیفات و مزایای ویژه ای برخوردار شوید.

آدرس چهارطاقی بازه هوره: مشهد، بخش احمدآباد، روستای رباط سفید

بوستان سنگی کمر مقبولا

از دیگر مناطق باستانی در در فاصله ۳ کیلومتری طرقبه مشهد و یک کیلومتری دره داغستان بوستان سنگی کمرمقبولا می باشد، که وسعت آن  ۲۵۰ هکتار می باشد. طرقبه با داشتن بیش از ۱۵۰۰۰ سنگ ‌نگاره یکی از بزرگ ‌ترین موزه‌های طبیعی کشور محسوب می شود، سنگ های اتشفشانی مختلف با اشکالی مختلف و به رنگ تیره و بزرگ مثلا گرد و با تو رفتگی و بعضی ترک خورده و اشکال جالبی به طور طبیعی که خیلی بی نظیر ودیدنی می باشد. بر روی این تندیس های سنگی و زیبا نقش‌هایی نظیر صحنه‌های شکار، ابزار اولیه، نقوش مسبک انسان برهنه، گاومیش کوهان ‌دار، نقوش و علائم نمادین، نقش انسان در حال نزاع و شکار و همچنین انجام مراسم، بزهای کوهی و گردونه خورشید روی سنگ ‌نگاره‌های بوستان سنگی کمر مقبولا حک شده‌اند. این نقاشی‌ها از قدمت بسیار بالایی برخوردارند و نشان‌ دهنده حضور طولانی مدت گذشتگان ما در این منطقه هستند. که آنها با ابزاری ساده مثل چوب و سنگ اثاری را برای ما از زندگی خود در آن دوران به  ثبت رسانده اند. از این نقاشی‌ها در بوستان سنگی کمر مقبولا بسیار زیاد به چشم می خورد، این آثار قدمتی بالای ۳۵۰۰ سال دارند. و همچنین می توان گفت به زمان تاسیس حکومت هخامنشیان یکی از قدیمی‌ ترین و بزرگترین حکومت‌های تاریخی ایران درحدود ۲۵۰۰ سال پیش می باشد. بوستان سنگی کمر مقبولا در فروردین ۱۳۹۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

آدرس بوستان سنگی کمرمقبولا: مشهد، طرقبه، بوستان سنگی کمر مقبولا

سنگ نگاره های باستانی شتر سنگ

سنگ نگاره شتر سنگ در 8 کیلومتری شمال غرب مشهد در شاندیز واقع شده است، این منطقه با قدمتی چند هزار ساله یادگاری از اعماق تاریخ خراسان است، این آثار ماقبل تاریخی شامل ده ها نقش از حیوانات گوناگون بر روی یک تخته سنگ بزرگ است که به سنگ نگاره های شتری معروف است، بر این سنگ نگاره ها نقوشی از قبیل شیر، سگ، بز کوهی، گاو میش، قوچ اوریال، گرگ، کفتار، شغال، روباه، پلنگ، یوز پلنگ، گراز، فیل، اسب، آهو، شتر، پرنده، سوسک، خرچنگ، انسان، سوار، کمان دار و صحنه هایی از مراسم آیینی، رقص، شکار و سایر علامات و نقوش اجرام آسمانی دیده می شود.  این اثر در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۰، با شماره ثبت ۳۸۴۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس سنگ نگاره های باستانی شترسنگ: مشهد، شاندیز، بعد از موج های خروشان

گنبد هارونیه

گنبد هارونیه یکی از قدیمی ترین بناها باستانی در مشهد می باشد، گنبد هارونیه یکی از معدود بقایای شهرتوس باستان است و به آرامگاه ابوالقاسم فردوسی نزدیک است. این بنای تاریخی متعلق به قرن چهاردهم است. تاریخچه ساخت گنبد هارونیه زیاد مشخص نیست ولی طبق نظریات مخالفی که ارائه شده است  قدمت آن به حدود قرن هشتم و هفتم هجری و حتی قبل تر از آن می رسد. گنبد هارونیه منسوب به امام محمد غزالی است، که نام آن از نام هارون الرشید پنجمین خلیفه عرب عباسی گرفته شده است. معماری این بنا ساده اما باشکوه است این بنا سه طبقه دارد و از مصالحی مانند: آجر، گچ و ماسه ساخته شده است، این بنا دارای سه ورودی می باشد، نمای خارجی گنبد دارای دو پوسته است اما پوشش بیرونی آن در سال های اخیر تخریب و بازسازی شده است. گنبد داخلی حدود 30.11 متر و کاسپ حدود 22 متر ارتفاع دارد،  فضای داخلی نیز از ورودی ایوان، چهار شاه نشین، گنبدخانه، چهار پلکان مارپیچ در گوشه‌ها و سه اتاق فرعی تشکیل شده است. گنبد هارونیه در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس گنبد هارونیه: جاده مشهد به قوچان، سه راه فردوسی، بلوار شاهنامه، قبل از آرامگاه فردوسی

میل اخنگان

بنایی آجری میل اخنگان یکی از بناهای باستانی در مشهد است که  قدمت این بنا به دوره تیموری و قرن نهم هجری باز می ‌گردد. این بنای آجری در فاصله 22 کیلومتری شمال شهر مشهد و در مجاورت روستایی به همین نام در کنار جاده توس به پاژ واقع شده است، با اینکه قدمت این بنا مشخص نشهد است، اما از سبک معماری میل اخنگان می توان گفت متعلق به دوران تیموریان است و این بنا عمری بالغ بر ۵۵۰ سال دارد، برج مقبره مانندی به شکل استوانه است با ارتفاع 17 متر و معماری این بنای تاریخی بر روی یک سکوی دایره‌ای با هشت نیم ‌ضلعی ساخته شده است. برج کلاهک نیز حدود 4 متر ارتفاع دارد، بنای بیرونی از آجر ساخته شده و با قطعات کاشی به شکل های مستطیل، چند ضلعی و ستاره چلیپا با نقوش برجسته و متنوع به رنگ لاجوردی و فیروزه ای تزئین شده است. داخل بنا نیز سنگ قبری به طول ۱۱۰ سانتی‌متر، عرض ۵۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۴۰ سانتی‌متر قرار دارد که روی آن با خط ثلث و نسخ متنی حک شده است، این مقبره نیز هویت مشخصی ندارد اما طبق تحقیقات تعدادی آن را مدفن خواهر گوهرشاد می ‌دانند و برخی مدفن یک دختر هندی ‌تبار و مرید امام رضا ع می دانند. آس چارتر بهترین مرجه ارائه دهنده خرید بلیط لحظه آخری در شهر مشهد می باشد.

آدرس میل اخنجان: 22 کیلومتری مشهد، ۱۰ کیلومتری از شرق شهر تابران توس ، در نزدیکی روستای اخنگان