معرفی عمارت دهدشتی بوشهر
عمارت دهدشتی یکی از بناهای تاریخی و دیدنی شهر بوشهر است که قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد. یکی از مکان‌های دیدنی و منحصربهفرد بوشهر، موزه پزشکی است که در عمارت تاریخی دهدشتی قرار دارد. این عمارت در دوران قاجار توسط حاج غلامحسین دهدشتی، یکی از تاجران سرشناس آن زمان ساخته شد. عمارت دهدشتی در محله کوتی و در بافت قدیمی شهر بوشهر واقع شده است. معماری خاص این عمارت با بادگیرها، پنجره‌های چوبی و گچ‌بری‌های هنرمندانه، جلوه‌ای چشم‌نواز به آن بخشیده است.
موزه پزشکی در این عمارت با فضایی تاریخی و ارزشمند، مجموعه‌ای کم‌نظیر از اشیای پزشکی باستانی و مستندات تاریخی را در خود جای داده است. در این موزه آثار ارزشمندی به نمایش درآمده‌اند که برخی از آن‌ها متعلق به هزاران سال پیش و دوران عیلامی هستند.
از جمله مهم‌ترین اشیای نگهداری‌شده در این موزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوح‌های باستانی مربوط به آیین‌های مذهبی و پزشکی، کشف‌شده از زیگورات کی‌ری‌ریشا
- ظروف نگهداری دارو و ترکیبات دارویی سنتی
- ابزار و تجهیزات جراحی متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی
- وسایل پزشکی مورد استفاده در شناورهای تجاری و نظامی
- داروهای ساده و ترکیبی سنتی دوران عیلامی
- متون دعا که توسط دعانویسان و جادوگران برای درمان بیماران نوشته می‌شدند.
- اسناد و کتب تاریخی بازتاب‌دهنده سیر تحول پزشکی و باورهای درمانی در تاریخ ایران
دلیل نام‌گذاری و شهرت
این خانه تاریخی به‌دلیل فعالیت‌های تجاری مالک آن در زمینه روغن، به نام عمارت روغنی نیز معروف است. حاج غلامحسین دهدشتی، اصالتاً اهل شهر دهدشت در استان کهگیلویه و بویراحمد بود. وی پس از مهاجرت به بوشهر، به تجارت روغن ادامه داد و به یکی از بازرگانان معتبر منطقه تبدیل شد.
ویژگی‌های معماری و اهمیت تاریخی
عمارت دهدشتی، ساختمانی چهارطبقه با معماری خارق‌العاده است که نشان از هنر و سلیقه دوران قاجار دارد. اهمیت این عمارت تنها به زیبایی آن محدود نمی‌شود، بلکه به‌دلیل روابط تجاری گسترده حاج غلامحسین دهدشتی با کشورهایی همچون بریتانیا، هند و آلمان، جایگاه خاصی در بین مردم بوشهر داشت. در داخل این خانه، تعداد زیادی نامه و تمبر از کشورهای یاد شده نگهداری می‌شد که نشان‌دهنده اعتبار و گستره فعالیت‌های بین‌المللی مالک آن بود.
ثبت ملی و کاربری امروزی
در سال ۱۳۷۷، پس از بازسازی و مرمت، عمارت دهدشتی با شماره ۲۴۱۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. از آن زمان تاکنون، این بنای ارزشمند به‌عنوان موزه پزشکی خلیج فارس مورد استفاده قرار گرفته است.
معماری عمارت دهدشتی بوشهر
حاج غلامحسین دهدشتی، یکی از تاجران موفق و ثروتمند دوره قاجار، در زمان اقامت خود در بوشهر، عمارتی باشکوه در محله کوتی بنا کرد. او برای ساخت این خانه، از بهترین طراحان و معماران زمان خود کمک گرفت تا بنایی زیبا، منحصربهفرد و متفاوت در قلب بوشهر خلق شود. این عمارت که امروزه با نام عمارت دهدشتی یا عمارت روغنی شناخته می‌شود، نمونه‌ای درخشان از معماری بومی جنوبی ایران است.
مصالح به‌کاررفته در ساخت این بنا شامل گچ، آهک، سنگ‌های مرجانی و چوب صندل است؛ ترکیبی که همخوانی ویژه‌ای با شرایط اقلیمی و فرهنگی بوشهر دارد. در سراسر بنا از رنگ سفید استفاده شده تا میزان جذب نور کاهش یابد و به خنک ماندن فضا در گرمای جنوب کمک کند.
در ورودی خانه، یک دیوار حائل طراحی شده که فضای اندرونی و بیرونی را از یکدیگر جدا می‌کند. این دیوار نه‌تنها کارکردی کاربردی دارد، بلکه احترام به حریم خصوصی خانه‌های سنتی ایرانی را نیز نشان می‌دهد. در همین قسمت، سکویی برای استراحت مهمانان در نظر گرفته شده تا در بدو ورود، فرصت نشستن و استراحت داشته باشند.
حیاط خانه فضایی نوستالژیک و چشم‌نواز دارد. درختان بلند و تنومند، درها و پنجره‌های رنگی و چوبی، و نورهای منعکس‌شده از شیشه‌های رنگی، فضایی خیال‌انگیز و دلنشین به وجود آورده‌اند.
در داخل عمارت، تزئینات گچ‌بری، مقرنس‌کاری، آیینه‌کاری و نقاشی‌های اروپایی بر سقف اتاق پذیرایی جلوه‌ای از شکوه و هنر معماران برجسته آن دوران را به رخ می‌کشد. همچنین درب‌های ارسی با گره‌های چوبی ظریف و پنجره‌های بزرگ با شیشه‌های رنگی، از دیگر عناصر معماری خاص این خانه هستند که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کنند. امروزه بخشی از این عمارت به موزه پزشکی تیدبل شده است. عمارت دهدشتی در زمان حکمرانی قاجارها، بلندترین بنای بوشهر بوده است.
آثار تاریخی در عمارت دهدشتی بوشهر
از آثار تاریخی و اشیا عتیقه در عمارت دهدشتی بوشهر می توان به پرده، پارچه، سبدهای حصیری، سایر اشیای مربوط به دوره قاجار و تعداد زیادی اسناد، تمبر و نامه نگاری های دهدشتی ها با تجار کشورهای مختلف اشاره کرد. این عمارت که امروزه به موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس تبدیل شده است، از جدیدترین موزه های ایران و شهر بوشهر بشمار می رود.
این موزه توسط یکی از چهره‌های برتر علمی استان بوشهر به نام پروفسور نبی پور در سال ۱۳۹۲ تاسیس شد. در این موزه علاوه بر آثار تاریخی عمارت دهدشتی، کلکسیونی از اشیا، اسناد، کتب و تصاویر با ارزشی از آثار تاریخی مربوط با حوزه پزشکی از دوران باستان تا دوران معاصر ایران نیز وجود دارد.
آثار تاریخی موزه پزشکی عمارت دهدشتی بوشهر
یکی از مکان‌های دیدنی و منحصربهفرد بوشهر، موزه پزشکی است که در عمارت تاریخی دهدشتی قرار دارد. این موزه دارای فضایی تاریخی و ارزشمند است که مجموعه‌ای بی نظیر از اشیای پزشکی باستانی و مستندات تاریخی را نگهداری می کند. در این موزه، آثار ارزشمندی وجود دارد که قدمت برخی از آن‌ها به دوران عیلامی می‌رسد.
از جمله این آثار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتب و نسخ خطی طبی دارالفنون مربوط به دوران قاجاریه
- کتب خطی پزشکی در بنادر خلیج فارس
- اسناد پزشکان کنسولگری های خارجی در بندرهای خلیج فارس
- اسناد واکسیناسیون های همگانی در منطقه خلیج فارس
- اسناد احداث بیمارستان های خلیج فارس
- اسناد قرنطینه ها در سواحل جنوب ایران
- اسناد صدور پروانه به پزشکان در دوران قاجار و پهلوی
جاهای دیدنی نزدیک عمارت دهدشتی بوشهر
عمارت دهدشتی از بناهای تاریخی 100 ساله و از جاذبه های تاریخی بوشهر که گردشگران زیادی سالانه از آن بازدید می نمایند، اما از جاذبه های دیدنی و جذاب دیگر در نزدیکی عمارت دهدشتی بوشهر می توان به کوچه رنگی ننه معصومه، خانه روشنی، موزه ادوات و سازهای موسیقی بوشهر و عمارت گلشن اشاره کرد. با تهیه بلیط هواپیما تهران بوشهر در سایت آس چارتر از تخفیفات ومزایای ویژه ای برخوردار شوید.
مسیر دسترسی به عمارت دهدشتی بوشهر
برای بازدید از عمارت دهدشتی در بوشهر می‌توانید مسیر زیر را دنبال کنید:
- ابتدا وارد خیابان خلیج فارس شوید.
- سپس به خیابان انقلاب بروید.
- پس از طی مسافتی در حدود ۴۰۰ متر در خیابان انقلاب، وارد محله کوتی شوید.
- به مسیر خود ادامه دهید تا به مسجد امام خمینی برسید.
- در همان نزدیکی و با کمی دقت، می‌توانید نمای سفیدرنگ و چهار طبقه عمارت دهدشتی را مشاهده کنید.
این عمارت در بافت تاریخی شهر قرار دارد و دسترسی به آن با پیاده‌روی در کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی بوشهر، تجربه‌ای جذاب و دلنشین برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری خواهد بود.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی عمارت دهدشتی بوشهر پرداختیم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. شرکت مسافرتی آس چارتر در صدد است تا به مشتریان وفادار خود انواع بلیط داخلی و خارجی را با بهترین قیمت ارائه دهد. برای خرید بلیط چارتر با قیمت ارزان کافی است وارد سایت آس چارتر شده و با یک کلیک بلیط خود را خریداری نمایید.
