آشنایی با چاه های تلا لافت قشم

چاه های تلا قشم

جزیره ی قشم یکی از جاذبه های گردشگری و دیدنی در استان هرمزگان واقع شده است، این جزیره خود به تنهایی دارای بیشترین جاذبه های گردشگری و توریستی بسیار زیاد می باشد، که در سفر چند روزه به این جزیره می توانید از دیدنی های و جذابیت های این جزیره دیدن نمایید، بازدید و تفریح و لذت بردن از ساحل بی کران و نیلگون خلیج فارس و سایر جاذبه ها و جاهای دیدنی قشم برایتان خاطره انگیز و لذت بخش خواهد بود. بازدید از چاه های تاریخی تلا لافت قشم نیز خالی از لطف نخواهد بود. در این مقاله آس چارتر به معرفی چاه های تلا در قشم می پردازد تا با این جاذبه دیدنی نیز بیشتر آشنا شوید. آس چارتر بهترین مرجع ارائه دهنده بلیط چارتر ارزان تهران قشم در شهر مشهد می باشد.

معرفی چاه های تلا قشم

در بندر لافت در مرکز قشم  حدود ۶۰ حلقه چاه تلا وجود دارد، این چاه ها  توسط افراد قدیمی ساکن این منطقه در دل سنگ های شیستی حفر شده اند. قدمت واقعی این چاه‌ها مشخص نیست برخی قدمت این چاه ها را به دوران هخامنشیان و دوره مادها می دانند، اما برخی دیگر معتقدند که حفر این چاه‌ها به دوران پس از اسلام باز می ‌گردد. در واقع تعداد این چاه‌ ها حدود ۳۶۶ عدد بوده است که اکثر انها از گل و لای پر شده است، و در حال حاضر حدود 60تا از این چاه ها باقی مانده  است.

جالب است بدانید در گذشته از این چاه ها بعنوان تقویم نیز استفاده می شده است، به این صورت که 366 چاه در هر روزصبح دهانه یکی از چاه ها باز می شده و در آخر شب دهانه چاه توسط میراب محکم بسته می شده و در روز بعدی دهانه چاه بعدی باز می شده و این روند هر روز ادامه داشته تا اینکه درب آخرین چاه بسته می شد و نوبت به اولین چاهی که در ابتدای سال باز شده بود می رسید، مردم متوجه می شدند که سال نو شده است و جشن و پایکوبی می پرداختند. برای کشیدن آب از این چاه ها زنان روستا با جهله یا همان کوزه، از چاه آب می کشیدند، مردان نیز با استفاده از کندر چوبی که بصورت دوسطل در دوطرف چوب آویزان بوده است، از چاه ها آب می ‌کشیدند.

معماری چاه های تلاقشم

برای حفر چاه‌های تلا لایه‌های سنگی را برش داده‌اند و آن‌ها را اندازه و اشکال مختلف حفر کرده‌اند. ورودی چاه‌ها کمی از محوطه اطراف بالاتر قرار گرفته است، شکل چاه‌های تلا مربع، مستطیل، دایره و گلابی شکل است. جنس بستر و دیواره‌های چاه‌ها وکف چاه‌ها را از جنس گچ ساخته‌اند که تا مدت‌ها آب را خنک نگاه ‌دارد. این چاه ها به این دلیل حفر می شدند تا آب زلال باران در آنها جمع شود و مردم بتوانند از این آب برای آشامیدن استفاده کنند.

همچنین این چاه ها در شیب یک تل ساخته شده ‌اند، دو برج دیده‌ بانی نیز در بالای چاه های تلا وجود دارد. برج‌های دیدبانی در بالای چاه‌های تلا برای نگهبانی ساخته شده‌اند. که اکنون این برج ها به آثار باستانی این منطقه تبدیل شده‌اند و قدمت آنها به قرن هفدهم باز می گردد. چاه های درون گودال ها ۲ تا ۳.۵ متر و چاه های بالای گودال ها ۵ تا ۱۰ متر عمق دارند، چاه‌های تلا از یکی از نمونه‌های خلاقانه معماری برای ذخیره آب باران هستند و از جاذبه های گردشگری استان هرمزگان در قشم به شمار می‌ روند. همچنین چاه‌های تلا در ۲۷ دی ماه ۱۳۷۷ با شماره ۲۱۹۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ‌اند.

ویژگی های چاه های تلا قشم

یکی از ویژگی های مهم در این منطقه که باعث شده حدود 366 چاه ساخته شود این بوده است، که آب این منطقه شور و غیر قابل خوردن است، این چاه ها برای جمع آوری آب شیرین کاربرد داشته است، از این رو در کنار این چاه ها آب انبار لافت و برکه سنگی ساخته شده بوده که هنگام بارش باران ابتدا آب در برکه سنگی جمع می شده سپس به سمت چاه های تلا روانه می شده بعد از اینکه آب باران در این چاه ها جمع می شد درب آن ها را می بستند تا آب درون چاه خنک بماند. همچنین تپه های بالای چاه ها از جنس مرجان بوده که به همین دلیل باعث می شده که، آب به بهترین شکل به سمت چاه ها سرازیر شود. همچنین در پشت روستا چندین چاه دیگر وجود دارد که آب آن ها کمی شور است و برای استفاده احشام و دام طراحی شده است.

نام چاه های تلا قشم

تلا یا تلاو که از دو بخش تل به معنی پشته و او به معنی حجم آب تشکیل شده است، همچنین این چاه ها اسم های دیگری مانند: عاشوری، لوبنی و غرابو نیز می باشد. آس چارتر به شما این امکان را می دهد تا با کمتر از سه دقیقه بلیط لحظه آخری مشهد قشم خود را با کمترین هزینه دریافت نمایید.

درختان کهور

در نزدیکی چاه های تلا چند درخت کهن کهور وجود دارد. این درختان ظاهر زیبا و جالبی دارند، ساقه های گره خورده و پیچ در پیچ آنها بسیار جالب می باشد، این درختها و همچنین چاه ها برای مردم این منطقه بسیار مقدس هستند. اکثر آنها در زیر سایه این درختان و در کنار چاهها به عبادت و قربانی کردن می پردازند. و اگر به قدیمی ترین درختان نگاه کنید بر شاخه‌های آنها پارچه هایی را گره زده‌اند. مردم این منطقه همچنین اعتقاد دارند، درختان نگهبان و محافظ آب چاه‌ها می ‌باشند.

رسومات چاه های تلا قشم

روستاییان  ومردم محلی این منطقه دارای آیین‌های مختلفی می باشند، یکی از این آیین ها نگهبانی بر سر چاه‌ ها بوده است. جالب است بدانید کپری در کنار چاه ها وجود داشته که همیشه یکی از خانم‌های روستا به عنوان نگهبان انتخاب می ‌شده است که به طور شبانه روز در آن کپر زندگی می‌کرده است. وظیفه آن نگهبان در این محل این بوده است، که مشخص کند هر روز از سال نوبت برداشت از کدام چاه و یا نوبت برداشت آب میان اهالی بوده است. همچنین آوردن آب توسط مردان و رفتن مردان بر لب جوی آب نوعی بی حرمتی به حساب می آمده است.

آیین پاکسازی چاه های تلا قشم

پاکسازی چاه های تلا یکی دیگر از رسومات در این می باشد، پاکسازی به دو صورت بوده است. در نوع اول پاکسازی هر هفته در روزهای جمعه انجام می شد، به این صورت که مردان در اطراف چاه ها جمع می ‌شدند وبه تمیز کردن محوطه چاه‌ها می پرداختند. در پاکسازی نوع دوم سالیانه و پیش از آغاز بارندگی‌ها و در اواخر پاییز انجام می شده است.

بادگیر لافت

بادگیرهای این روستا که بر بام منازل بنا گشته‌ اند یکی از جاذبه های معروف در قشم می باشند، این بادگیر ها برای تهویه هوای خانه‌ها ساخته شده بودند که با ورود هوای خنک به داخل بنا باعث خنک شده فضا می شد. به این شیوه هوای مطبوعی داخل خانه‌های روستا جریان پیدا می ‌کند.

دیدنی های نزدیک به چاه های تلا قشم

قشم جاذبه های دیدنی زیادی در خود جای داده است، در کنار این چاه های زیبا و خاص جاهای دیدنی دیگری مانند: غار خربس، دره ستارگان، تنگه چاهکوه، قبرستان سربازان پرتغالی قشم، غار نمکدان قشم، جنگل حرای قشم، دره قاضی و پارک کروکودیل های قشم وجود دارد که در ادامه به معرفی آنها می پردازیم.

قلعه نادری قشم

 قلعه نادری یکی از جاهای دیدنی در 78 متری از چاه های تلا قرار گرفته است، معماری این قلعه شباهت زیادی به قلعه پرتغالی ها دارد و قدمت آن به دوران قبل اسلام باز می گردد. جاذبه های دیدنی این محل شامل آب انبار بزرگ سنتی و برکه سنگی، خانه های بومی و بادگیر های بزرگشان، مساجد و درختان کهور و نیاز هستند.

اسکله باستانی بندر لافت

اسکله باستانی بندر لافت در ۵۲۲ متری چاه های تلا قرار گرفته است، این اسکله از جاذبه های گردشگری در این منطقه می باشد، که می توانید لحظاتی را در کنار ساحل و این اسکله زیبا سپری کنید و لذت ببرید.

غار خربس قشم

غار خربس یکی از جاذبه‌های گردشگری قشم و از نقاط دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است که قدمت آن به دوره مادها می رسد، دلیل شکل گیری این غارها به فروکش آب دریا درون کوه و ایجاد حفره های تودرتو و دنبال چین خوردگی های رشته کوه های زاگرس برمی گردد. غارخربس که از 4 دهانه غار بر روی کوهی مشرف ‌به ساحل جنوبی جزیره قشم تشکیل شده و ارتفاع دیواره ها به 20 تا 30 متر می رسد.

آدرس غار خربس: جزیره قشم ، روستای گوران

کارگاه لنج سازی قشم

کارگاه لنج سازی روستای گوران در ساحل شمالی جزیره‌ی قشم قرار دارد. لنج‌ها کشتی‌هایی هستند که به وسیله ابزار ساده چوبی با مهارت تمام ساخته می‌ شوند و از قدیم باربری و صیادی به وسیله آن‌ها انجام می ‌شد و نقش مهمی در امرار معاش مردم روستا داشته است. کارگاه‌های لنج سازی از بزرگ ‌ترین صنایع دستی ایران و دنیا بشمار می ‌روند که دراستان هرمزگان (جنوب ایران) و در جزیره‌ ی قشم به طورعمده در نزدیکی بندر گوران، لافت و در نزدیکی شهر صنعتی کاوه واقع شده‌اند و جزو جالب ‌ترین جاذبه‌های این جزیره‌ی بی ‌نظیر و چشم ‌نواز به حساب می‌آیند.

آدرس کارگاه های لنج سازی قشم : استان هرمزگان- قشم - جزیره‌ی قشم- روستای گوران

مسیر دسترسی به چاه های تلا

چاه ها تلا قشم در سی کیلومتری شمال فرودگاه بین المللی قشم، در نزدیکی اسکله لافت و حدود ۷۶ کیلومتری قشم قرار دارد.

آدرس چاه های تلا: ایران، استان هرمزگان، جزیره قشم، روستای لافت